Τεχνητή λίμνη θα κατασκευαστεί στον Κηφισό – Πού θα γίνει και σε τι αποσκοπεί

Το “πράσινο φως” έχει λάβει νέο μεγάλο αντιπλημμυρικό στον Κηφισό, που αφορά σε τεχνητή λίμνη ανάσχεσης  στο ύψος της Μεταμόρφωσης.

Το έργο αυτό αφορά σε διευθέτηση δυο τμημάτων του ποταμού, τμήμα «Τρεις Γέφυρες – Κόκκινος Μύλος» και τμήμα «Κόκκινος Μύλος-Αττική Οδός» και στην κατασκευή μιας λεκάνης ανάσχεσης πλημμυρικών απορροών ανάντη της Αττικής Οδού, καθώς και σε οριοθέτηση του ποταμού Κηφισού στα διευθετούμενα τμήματα. Έχει λάβει έγκριση περιβαλλοντικών όρων.

Πιο συγκεκριμένα, το έργο περιλαμβάνει την αύξηση της διατομής του ποταμού σε δύο τμήματα και την κατασκευή μιας μικρής λίμνης κοντά στην Αττική Οδό, η οποία θα λειτουργεί ως μέσο ανάσχεσης της ποσότητας και της ταχύτητας του νερού σε περίπτωση ισχυρής βροχόπτωσης.

Οι πλημμύρες στη Θεσσαλία και η ανησυχία για την επάρκεια και αντοχή των σχετικών υποδομών στην Αττική ανάγκασαν σε κίνηση τα αρμόδια Υπουργεία Πολιτικής Προστασίας, Περιβάλλοντος και Υποδομών, όπως και την περιφέρεια Αττικής (βλέπε και Η κόντρα για τα αντιπλημμυρικά στον Κηφισό και τα έργα στο Χαϊδάρι).

Έτσι το Υπουργείο Περιβάλλοντος ενέκρινε τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του εν λόγω έργου, που είχε υποβληθεί από το υπουργείο Υποδομών από τον Δεκέμβριο του 2020.

Θα άντεχε η Αττική σε έναν κατακλυσμό τύπου «Daniel»;

Το έργο αποτελείται από τρία τμήματα, στο κομμάτι πριν το εγκιβωτισμένο τμήμα του Κηφισού, σε μήκος 5,4 χλμ.:

– Στο τμήμα από τις Τρεις Γέφυρες έως τον Κόκκινο Μύλο, όπου ο Κηφισός είναι μεν ανοιχτός αλλά σε τεχνητή κοίτη. Στο τμήμα αυτό προβλέπεται διεύρυνση της κοίτης του Κηφισού, ώστε να αυξηθεί η παροχετευτικότητά του. Το έργο περιλαμβάνει την κατεδάφιση αρκετών γεφυρών (οδικές ή πεζογέφυρες) και την ανακατασκευή κάποιων από αυτές, ώστε να προσαρμοστούν στη νέα διατομή. Πιο συγκεκριμένα, στο πρώτο τμήμα θα κατεδαφιστούν και θα ανακατασκευαστούν πέντε οδογέφυρες και θα επισκευαστεί η γέφυρα Φιλαδέλφειας, ενώ θα κατεδαφιστούν επτά πεζογέφυρες και θα ξανακατασκευαστούν πέντε.

– Στο τμήμα από τον Κόκκινο Μύλο έως την Αττική Οδό, όπου ο Κηφισός παραμένει σε φυσική κοίτη. Στο τμήμα αυτό προβλέπεται η τοποθέτηση συρματοκιβωτίων (σαρζανέτ) με τα οποία διευρύνεται και τροποποιείται η υφιστάμενη διατομή του ποταμού σε μήκος 1,94 χλμ. Η έκταση του αμαξοστασίου των τρόλεϊ –που έχει κατασκευαστεί επάνω στις όχθες– θα μειωθεί κατά ένα στρέμμα, καθώς θα κατεδαφιστεί το τμήμα δίπλα στον Κηφισό και η μάντρα θα μετατοπιστεί έως 8 μέτρα προς το εσωτερικό από την υφιστάμενη θέση. Ειδικά μέτρα θα ληφθούν για την προστασία υδραγωγείου της μεταβυζαντινής περιόδου. Στο τμήμα αυτό θα αφαιρεθεί μια μεταλλική γέφυρα, θα επισκευαστεί μια γέφυρα και θα μετατοπιστεί η γέφυρα που εξυπηρετεί αγωγό της ΕΥΔΑΠ και η οποία παρουσιάζει προβλήματα ευστάθειας.

– Στη συμβολή του Κηφισού με την Αττική Οδό, όπου προβλέπεται η κατασκευή της λίμνης ανάσχεσης. Η λίμνη θα ξεκινάει να γεμίζει όταν η παροχή ξεπερνάει τα 168 m3/δευτερόλεπτο (πλημμύρα 20ετίας) και έχει δυναμικότητα 789.000 κυβικών μέτρων νερού. Σε πλημμύρα 50ετίας, η λίμνη θα γεμίζει μέσα σε 2 ώρες περίπου, ανακόπτοντας (για δύο ώρες) την ορμή του νερού. Μετά η λίμνη θα αδειάζει εντελώς σταδιακά.

Η τεχνητή λίμνη

Κατά τη μελέτη του έργου, το μέγεθος της λίμνης υπολογίστηκε για μέγεθος βροχοπτώσεων που εμφανίζονται μια φορά κάθε 50 χρόνια (περίοδος επαναφοράς 50 ετών), κάθε 100 χρόνια και κάθε 1.000 χρόνια. Με βάση τις βροχοπτώσεις που εμφανίζονται μια φορά κάθε 50 χρόνια η ποσότητα εκσκαφών για τη δημιουργία της, σε πρώτη φάση,  εκτιμάται περίπου στα  300.000 κυβικά μέτρα και το  βάθος της, στη μέγιστη στάθμη, θα φτάνει περίπου στα 15 μέτρα.  

Η λίμνη χωροθετείται  παράλληλα με την Εθνική Οδό, στα δυτικά της, πάνω από τον κόμβο με την Αττική οδό, και εκτείνεται εντός των περιοχών Αχαρνών και Μεταμόρφωσης.

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται την Απόφαση  Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων    (ΑΕΠΟ) που υπογράφει ο διευθυντής της ΔΙΠΑ κ. Κώστας Δημόπουλος, το έργο αποτελείται από τρία διακριτά μεταξύ τους τμήματα.

Η τεχνητή λίμνη ανάσχεσης

Το τμήμα της Λεκάνης Ανάσχεσης θα  περιλαμβάνει έργα σε τμήμα του ποταμού  μήκους 1.650 μέτρων το οποίο βρίσκεται σε φυσική κατάσταση. Με τα συγκεκριμένα έργα θα διευρυνθεί η υφιστάμενη λεκάνη ανάσχεσης για μείωση της πλημμυρικής παροχής αιχμής σημαντικών πλημμυρικών γεγονότων στα κατάντη τμήματα του ποταμού. Η λίμνη ανάσχεσης θα ταμιεύει νερό  μόνο για λίγες ώρες σε πλημμυρικά γεγονότα μεγάλης περιόδου επαναφοράς. Η επιφάνεια της λεκάνης ανάσχεσης για μείωση της πλημμυρικής παροχής αιχμής (για περίοδο επαναφοράς 50 ετών) έχει υπολογιστεί στα 106.000 m2.

Η λεκάνη ανάσχεσης θα λειτουργεί όταν η παροχή θα υπερβαίνει τα 168 κυβικά ανά δευτερόλεπτο (m3/s) ενώ για μικρότερες παροχές το σύστημα θα λειτουργεί όπως και  σήμερα. Στο έργο, μεταξύ άλλων,  προβλέπονται έργα ελέγχου ροής με κατακόρυφο τοιχίο το οποίο σφραγίζει την είσοδο