Οι ελληνικές μετρήσεις

Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ανακοίνωσε τα αποτελέσματα των ελέγχων για την παρουσία φυτοφαρμάκων σε φρούτα και λαχανικά που πραγματοποιήθηκαν τον Νοέμβριο του 2024. Συνολικά ελέγχθηκαν 367 δείγματα, εκ των οποίων 45 προήλθαν από συνοριακούς σταθμούς και 322 από την εσωτερική αγορά (σουπερμάρκετ, μανάβικα, Λαϊκές αγορές, καταστήματα χονδρικής, αποθήκες).

Από τα δείγματα που εξετάστηκαν, 4 προϊόντα περιείχαν απαγορευμένες ουσίες, 4 είχαν υπερβάσεις φυτοφαρμάκων που ενδέχεται να είναι επικίνδυνες για τους καταναλωτές, ενώ 14 δείγματα ξεπέρασαν το μέγιστο επιτρεπόμενο όριο φυτοφαρμάκων.

Τα τρόφιμα που παρήχθησαν στην Ελλάδα και βρέθηκαν να περιέχουν μη εγκεκριμένες ουσίες περιλαμβάνουν αχλάδια, επιτραπέζιες ελιές, πορτοκάλια και σταφύλια. Στα αχλάδια εντοπίστηκαν τα φυτοφάρμακα Imidacloprid και Thiamethoxam, που είναι απαγορευμένα στην ΕΕ, ενώ στις επιτραπέζιες ελιές και τα πορτοκάλια βρέθηκε το φυτοφάρμακο Phosmet, το οποίο είναι επίσης απαγορευμένο στην ΕΕ από το 2022. Στα επιτραπέζια σταφύλια ανιχνεύθηκε η ίδια ουσία (Imidacloprid) που βρέθηκε και στα αχλάδια.

Επιπλέον, εντοπίστηκαν υπερβάσεις υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων σε φρούτα και λαχανικά όπως αχλάδια, βερίκοκα, κυδώνια, πορτοκάλια, ρύζι, φασόλια σόγιας, επιτραπέζια σταφύλια και ντομάτες.

Σημειώνεται ότι τρόφιμα από τρίτες χώρες που περιέχουν δραστικές ουσίες μη εγκεκριμένες στην ΕΕ μπορούν να εισάγονται νόμιμα στην Ελλάδα, εφόσον τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων δεν ξεπερνούν τα όρια MRLs (Μέγιστων Επιτρεπτών Επιπέδων Υπολειμμάτων).

Η “βρώμικη δωδεκάδα” 2025 της Ομάδας Εργασίας Περιβάλλοντος

Περισσότερο από το 90% των δειγμάτων από δώδεκα δημοφιλή φρούτα και λαχανικά βρέθηκαν να περιέχουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Οδηγού Αγοραστή για τα Φυτοφάρμακα στα Προϊόντα του 2025, που εκδίδεται από την Ομάδα Εργασίας Περιβάλλοντος (Environmental Working Group – EWG, διεθνής μη κυβερνητική οργάνωση για την προαγωγή ασφαλών επιλογών για την υγεία). Η λεγόμενη «Dirty Dozen» καταρτίζεται από κυβερνητικά δεδομένα δοκιμών και αποτελεί μια προσπάθεια να ενημερωθούν οι καταναλωτές σχετικά με τα επίπεδα φυτοφαρμάκων σε μη βιολογικά προϊόντα.

Σύμφωνα με το CNN, στην κορυφή της λίστας για το 2025 βρίσκεται το σπανάκι, το οποίο περιέχει την υψηλότερη ποσότητα υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων κατά βάρος. Ακολουθούν οι φράουλες, το λάχανο (μαζί με χόρτα μουστάρδας και καλέ), σταφύλια, ροδάκινα, κεράσια, νεκταρίνια, αχλάδια, μήλα, βατόμουρα, μύρτιλα και πατάτες.

Τα βατόμουρα εντάχθηκαν φέτος για πρώτη φορά, ενώ οι πατάτες επέστρεψαν λόγω χρήσης του ρυθμιστή ανάπτυξης χλωροπροπάμης, ο οποίος έχει απαγορευτεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή η χημική ουσία εφαρμόζεται μετά τη συγκομιδή για να αποτραπεί η φύτρωση κατά την αποθήκευση ή τη μεταφορά.

“Η λίστα δεν αποσκοπεί στην αποθάρρυνση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών”

Όπως υπογραμμίζει η Alexis Temkin, αντιπρόεδρος επιστήμης της EWG, η λίστα δεν αποσκοπεί στην αποθάρρυνση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών, αλλά στην ενημέρωση των καταναλωτών ώστε να επιλέγουν βιολογικά προϊόντα για τα τρόφιμα που καταναλώνουν συχνότερα. Έρευνες δείχνουν ότι η μετάβαση σε βιολογική διατροφή μπορεί να μειώσει μετρήσιμα τα επίπεδα φυτοφαρμάκων στον οργανισμό.

Η “Καθαρή δεκαπεντάδα”

Η έκθεση περιλαμβάνει και την ετήσια λίστα «Καθαρή Δεκαπεντάδα», με τα προϊόντα που έχουν τα λιγότερα ανιχνεύσιμα υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Στην κορυφή βρίσκεται ο ανανάς, και ακολουθούν το γλυκό καλαμπόκι, τα αβοκάντο, η παπάγια, τα κρεμμύδια, τα κατεψυγμένα γλυκά μπιζέλια, τα σπαράγγια, το λάχανο, το καρπούζι, το κουνουπίδι, οι μπανάνες, τα μάνγκο, τα καρότα, τα μανιτάρια και το ακτινίδιο.

Πώς να αθαρίζετε τα φρούτα και τα λαχανικά

Οι ειδικοί συνιστούν πλύσιμο όλων των φρούτων και λαχανικών κάτω από τρεχούμενο νερό για τουλάχιστον 15-20 δευτερόλεπτα. Τα σκληρά προϊόντα μπορούν να τρίβονται με βούρτσα λαχανικών. Αποφύγετε τη χρήση σαπουνιού ή καθαριστικών – τα προϊόντα είναι πορώδη και μπορούν να απορροφήσουν χημικές ουσίες.

Η έκθεση σε φυτοφάρμακα έχει συνδεθεί με σοβαρούς κινδύνους για την υγεία, όπως συγγενείς δυσπλασίες, πρόωρους τοκετούς, καρδιακές παθήσεις, καρκίνο και βλάβες στο DNA. Τα παιδιά και οι έγκυες γυναίκες είναι ιδιαίτερα ευάλωτα, με μελέτες να δείχνουν συσχετισμούς με προβλήματα στην ανάπτυξη του νευρικού συστήματος.

Πηγή: CNN